Szkoła Podstawowa nr 1 im. Janusza Korczaka w Wieruszowie

W sytuacji, gdy w przedszkolu/szkole jest dziecko przewlekle chore, dyrektor, nauczyciel powinien:

1. Pozyskać od rodziców (opiekunów prawnych) dziecka szczegółowe informacje na temat jego choroby oraz wynikających z niej ograniczeń w funkcjonowaniu;

2. Zorganizować szkolenie kadry pedagogicznej i pozostałych pracowników przedszkola/ szkoły w zakresie postępowania z chorym dzieckiem na co dzień oraz w sytuacji zaostrzenia objawów czy ataku choroby;

3. W porozumieniu z pielęgniarką lub lekarzem, wspólnie z pracownikami opracować procedury postępowania w stosunku do każdego chorego dziecka, zarówno na co dzień, jak i w przypadku zaostrzenia objawów czy ataku choroby. Procedury te mogą uwzględniać m.in. przypominanie lub pomoc w przyjmowaniu leków, wykonywaniu pomiarów poziomu cukru, regularnym przyjmowaniu posiłków, sposób reagowania itp. Powinny też określać formy stałej współpracy z rodzicami (opiekunami) tego dziecka oraz zobowiązanie wszystkich pracowników placówki do bezwzględnego ich stosowania;

4. Wspólnie z nauczycielami i specjalistami zatrudnionymi w placówce dostosować formy pracy dydaktycznej, dobór treści i metod oraz organizację nauczania do możliwości psychofizycznych tego dziecka, a także objąć go różnymi formami pomocy psychologiczno- pedagogicznej;

5. W przypadku nasilenia choroby u dziecka podczas pobytu w placówce dyrektor lub nauczyciel niezwłocznie informuje o zaistniałej sytuacji rodziców lub prawnych opiekunów.

PROCEDURA POPSTĘPOWANIA W PRZYPADKU DZIECKA CHOREGO NA CUKRZYCĘ

Wychowawcy, nauczyciele opiekujący się dzieckiem muszą posiadać podstawową wiedzę na temat cukrzycy oraz wiedzieć jak postępować, gdy dziecko poczuje się źle. Może to być związane z wystąpieniem hipoglikemii lub hiperglikemii.

HIPOGLIKEMIA – występuje w dwóch stanach.

HIPOGLIKEMIA LEKKA:

Objawy hipoglikemii to m. in. osłabnięcie, bladość nóg i rąk, ból i zawroty głowy, uczucie głodu, zaburzenia widzenia, pamięci, zmiana nastroju (nadmierna agresja, płaczliwość), . Każdy uczeń ma indywidualne objawy hipoglikemii – należy zrobić wywiad z dzieckiem i z rodzicami jak objawia się u dziecka ten stan.

Należy wówczas:

1. Oznaczyć poziom cukru we krwi na glukometrze lub systemie ciągłego monitorowania glikemii – w skrócie cgm (potwierdzić niedocukrzenie).
2. Podać dziecku, jeżeli jest przytomne glukozę w żelu lub w tabletkach, cukier spożywczy lub do picia słodki płyn (sok, coca cola )  –  nie wolno podawać słodyczy zawierających tłuszcze np. czekolady),

HIPOGLIKEMIA CIĘŻKA Z UTRATĄ PRZYTOMNOŚCI:

Jeżeli dziecko straci przytomność, należy:

 wezwać pomoc medyczną - pogotowie

 ułożyć dziecko na boku,

 odłączyć pompę insulinową jeśli dziecko posiada

 wstrzyknąć domięśniowo glukagon (glukagon to hormon wytwarzany u każdego człowieka – działa przeciwnie do insuliny, w wyniku jego działania dochodzi do wzrostu stężenia glukozy we krwi). Zastrzyk z glukagonem może podać każda osoba przeszkolona - jest to zastrzyk ratujący życie.

 powiadomić rodziców.

 po podaniu glukagonu dziecko powinno odzyskać przytomność

Należy dziecku wówczas podać coś słodkiego do picia np. sok, coca-colę .

Niedocukrzenie ma ogromny wpływ na tkankę mózgową – przy niedocukrzeniu jest ona niedożywiona i ulega uszkodzeniu stąd bardzo ważna jest szybkość podejmowanych działań ratunkowych.

W przypadku , gdy mamy dziecko z cukrzycą w przedszkolu/szkole powinien znajdować się w co najmniej dwóch miejcach glukagon (pomarańczowe pudełko) czyli zestaw – w zestawie jest fiolka  i strzykawka z roztworem, w którym rozpuszcza się glukagon (należy ustalić z nauczycielami  gdzie ten zestaw będzie przechowywany).

Nauczyciel opiekujący się dzieckiem będącym w w/w sytuacji musi również pamiętać!

-  Po epizodzie hipoglikemi nie należy zostawiać dziecka samego – należy czekać, aż odbierze je właściwa osoba (rodzic/opiekun dziecka).

-  Zanotować w dzienniku przedszkolnym objawy niedocukrzenia, ilość i rodzaj podanych węglowodanów.

-  Razem z rodzicem /opiekunem dziecka przeanalizować przyczynę niedocukrzenia co pomoże zapobiegać takim sytuacjom w przyszłości.

- Dziecko nie może podejmować wysiłku fizycznego, dopóki wszystkie objawy hipoglikemii nie ustąpią.

HIPERGLIKEMIA

Główne objawy, które obserwuje się przy hiperglikemii, to wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, senność, ból głowy lub brzucha, ogólne zmęczenie. Należy wówczas pozwolić uczniowi pić wodę mineralną podczas zajęć i korzystać z toalety.

W związku z tym, że część objawów chorobowych może występować zarówno z powodu hipo- jak i hiperglikemii najlepszym rozwiązaniem jest pomiar poziomu cukru przy pomocy glukometru lub cgm

W przypadku hiperglikemii ważne są trzy elementy:

 podanie insuliny

Jeżeli poziom glukozy we krwi wynosi więcej niż 200mg% uczeń powinien otrzymać insulinę. Ilość insuliny jest indywidualna dla każdego chorego dziecka. Rodzice powinni przekazać wychowawcy pisemną informację na ten temat.

 uzupełnienie płynów

Dziecko powinno dużo pić (przeciętnie 1 litr w okresie 1,5-2 godz.) - najlepszym płynem jest niegazowana woda mineralna.

 samokontrola - po godzinie po podaniu insuliny należy dokonać kontrolnego pomiaru glikemii

Rodzice chorego dziecka powinni przekazać dokładne informacje o chorobie i sposobie funkcjonowania ich dziecka.

POSTĘPOWANIE PRZY WYSIŁKU FIZYCZNYM:

• zawsze przed podjęciem wysiłku fizycznego należy zmierzyć poziom cukru we krwi
• jeśli na glukometrze poziom cukru będzie w granicach 120 – 230 mg/% dziecko może ćwiczyć
• jeśli na glukometrze pozim cukru jest poniżej 120mg/% dziecko powinno coś dojeść na wysiłek żeby mogło bezpiecznie ćwiczyć
• Jeśli poziom cukru na glukometrze jest powyżej 230 mg/% dziecko musi sobie podać dawkę korekcyjną insuliny i dopiero kiedy poziom cukru spadnie może podjąć ćwiczenia

Inne zadania nauczyciela/ opiekuna:

1. Zachęcać dziecko do opowiedzenia koleżankom, kolegom, jak to jest, gdy ma się cukrzycę (wsparcie ze strony rówieśników jest bardzo ważne). Należy jednak wcześniej ustalić sposób poinformowania otoczenia, aby nie naruszać godności osobistej dziecka, ale też, aby czynności związane z chorobą nie wzbudzały niezdrowej sensacji i przykrych uwag.
2. Uwzględniać stan złego samopoczucia i obniżenie sprawności intelektualnej spowodowane wahaniami poziomu cukru we krwi.

3. Poza okresem pogorszenia stanu zdrowia i powikłaniami dziecko powinno być traktowane na równi ze zdrowymi rówieśnikami.
4. Przy organizacji wycieczek należy zobowiązać rodziców do wyposażenia dziecka we wszystko, co potrzebne i przekazania listy, na której zapisane są godziny podawania leków, posiłków (rola nauczyciela polega głównie na zwróceniu uwagi czy dziecko wykonuje wszystko według listy).

5. Pamiętać, że egzaminy i wszystkie inne sytuacje wywołujące stres mogą spowodować hipoglikemie i hiperglikemię a co za tym idzie osłabienie funkcji fizycznych i psychicznych organizmu.

6. Dzieci z grupy rówieśniczej poinformowane i przygotowane do wystąpienia np. hipoglikemii u koleżanki, kolegi uczą się, jak pomagać w takiej sytuacji, mogą zaopiekować się chorym. Ponadto, co jest niezwykle ważne, otrzymują one informacje, że można pomóc koleżance/koledze w trudnej sytuacji.